NASZE PODRÓŻE

Zapiski pasjonatów zwiedzania

TRASA WYCIECZKI

Dania, Szwecja - trasa wycieczki


CIEKAWE HISTORIE

Początki kontaktów pomiędzy mieszkańcami ziem dzisiejszej Polski i Dani sięgają średniowiecza. Król Waldemar IV dwukrotnie odwiedził Kazimierza Wielkiego w Krakowie, biorąc też udział w zjeździe monarchów w 1364 r. zakończonym legendarną ucztą u Wierzynka. W Polsce bawił także król Danii, Norwegii i Szwecji Eryk VII Pomorski, urodzony w Darłowie, po kądzieli prawnuk Kazimierza Wielkiego. Już w 1419 r. Eryk zawarł z Polską przymierze, skierowane przeciw Krzyżakom, a w 1424 r. przybył do Krakowa na koronację czwartej żony Władysława Jagiełły, Zofii Holszańskiej. Zamieszkał wówczas na Wawelu, w wieży zwanej od tego czasu Duńską. Z inspiracji Eryka, wielkiego czciciela szwedzkiej mistyczki św. Brygidy, Jagiełło ufundował w Lublinie klasztor Brygidek. Miał on być votum za zwycięstwo pod Grunwaldem, gdyż zyjąca w XIV w. święta przepowiedziała upadek zakonu krzyżackiego. Kontrowersyjny monarcha snuł także plany połączenia pod jednym berłem Polski, Litwy i krajów skandynawskich, jednak pomysł był zbyt fantastyczny, by uzyskać akceptację w Krakowie i Wilnie.

Eryk IV Pomorski, król Danii, Szwecjii i Norwegii


INTERESUJĄCE FAKTY

W końcowym okresie potopu szwedzkiego przeciwko Szwedom zawiązała się koalicja Rzeczpospolitej, Austrii, Brandenburgii i Danii, którą wspierała również Holandia. Hetman Stefan Czarniecki na czele korpusu ekspedycyjnego wyruszył na pomoc Danii, zajętej przez wycofujące się z Polski wojska szwedzkie. Jego największymi osiągnięciami było zdobycie szturmem twierdzy Koldyngi oraz przeprawa jazdy wpław przez zimne wody Bałtyku na wyspę Als. Czarniecki, w uznaniu zasług i niesłychanej odwagi, jakie wykazał w czasie wojny północnej, otrzymał złoty łańcuch od króla Danii, listy pochwalne od papieża Aleksandra VII i cesarza Leopolda. Brawurowy desant Polaków zajał szczególne miejsce w pamięci narodu. W trudnym dziejowym momencie znalazł się w naszym hymnie, ułożonym ku pokrzepieniu serc żołnierzy legionów Dąbrowskiego. Śpiewając słowa hymnu "Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze" warto pamiętać o wydarzeniach, które były ich źródłem.

fragment obrazu Józefa Brandta - Czarniecki pod Koldyngą


O TYM WARTO WIEDZIEĆ

Pomiędzy schyłkiem XVI, a początkiem XVII w. Szwecja prowadziła z Rzeczpospolitą nieustanne wojny. Jednak najazd naszych północnych sąsiadów w 1655 r. w czasie II wojny północnej, zwany potopem szwedzkim. był najtragiczniejszy w skutkach. Wojna i okupacja prawie całego kraju przez wojska szwedzkie spowodowały w Rzeczypospolitej ogromne zniszczenia materialne, wielkie straty dóbr kulturalnych, zagrabionych przez okupanta, a także znaczne straty ludnościowe na skutek działań wojennych, głodu i chorób, a wreszcie utratę zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi i Inflantami. Pomimo, że większość polskich zamków i twierdz poddawała się Szwedom bez walki, zostały zniszczone i złupione jako potencjalne miejsca oporu. Wiele ze świetnych niegdyś rezydencji jak Zamek Ogrodzieniec, Zamek w Chęcinach czy Zamek w Olsztynie, nigdy nie zostały odbudowane i już nie odzyskały dawnej świetności. Rozgrabiono nie tylko biblioteki i skarbce, wywożono także relikwie świętych np. św. Stanisława z Krakowa czy detale architektoniczne np. marmurowe delfiny z fontanny w zamku królewskim w Warszawie.

wydobywanie z nurtów Wisły zabytków zrabowanych podczas Potopu


TO WARTO ZOBACZYĆ

Będąc dzieckiem, uwielbiałem oglądać przygody rezolutnej dziewczynki Pipi Langstrumpf czyli Pipi Pończoszanki. W czasach komuny był to jeden z niewielu zagranicznych filmów dla dzieci. Pipi to tytułowa bohaterka cyklu powieści szwedzkiej pisarki Astrid Lindgren oraz ich filmowych ekranizacji. W polskiej wersji językowej, głosu Pipi użyczyła aktorka Ewa Złotowska. Pippi ma dziewięć lat, marchewkowo-rude włosy splecione w dwa odstające warkoczyki i mnóstwo piegów. Nosi przykrótką, połataną sukienkę, opadające pończochy i dużo za duże czarne buty. Mieszka jedynie z małpką Panem Nilssonem i koniem, w Willi Śmiesznotce, położonej w małym miasteczku. Dziewczynka, mimo ciągle popełnianych niezręczności i skłonności do opowiadania niestworzonych historii, zawsze kieruje się dobrem innych, śpiesząc na ratunek słabszym i poszkodowanym. Będąc w parku Kneippbyn na Gotlandii, skorzystałem z okazji i złożyłem jej wizytę. Niestety, ale akurat zapadła w poobiednią drzemkę.

Pipi Langstrumpf z Panem Nilssonem


Dania, Szwecja

Lipiec 2016

Gamla Uppsala

Wycieczkę do Danii i Szwecji celowo zaplanowałem na lipiec, aby złapać trochę słońca. Niestety, ale aura nie była dla mnie łaskawa. Podczas gdy w Szwecji było dość pogodnie i słonecznie, Dania przywitała mnie deszczowymi chmurami. Ale cóż było robić, na pogodę nie mamy żadnego wpływu.

Obydwa kraje skandynawskie są ze sobą połączone więzami historycznymi oraz kulturowymi jak mitologia nordycka, religia luterańska czy język. Planując wizytę w Sztokholmie i Uppsali, uśmiechałem się do siebie w duchu, mając nadzieję, że wreszcie zobaczę nasze zabytki narodowe zrabowane w czasie potopu szwedzkiego i innych konfliktów zbrojnych pomiędzy naszymi narodami. Kiedy jednak podwożący mnie autostopem do Gamla Uppsali Szwed zapytał, jak widzę jego kraj, odpowiedziałem dyplomatycznie, że jest drogo i...zielono.


DANIA

Kopenhaga


ratusz z przełomu XIX i XX w. złocona figura biskupa Absalona impresja pomnik Hansa Christiana Andersena wikingowie dmący w lury Kopenhaski Uniwersytet obelisk upamiętniający ustanowienie w Danii kościoła narodowego usunięcie katolickich księży ze świątynii kopenhaska katedra figury Chrystusa i 12 apostołów dłuta Thorvaldsena chrzcielnica rowerowa randka Okrągła Wieża będąca obserwatorium astronomicznym klatka schodowa pozwalająca wjeżdżać konno na szczyt pamiątkowa fotka widok ze szczytu 35 m wieży wnętrze kościoła Trójcy Świętej herb Danii na sklenpieniu deptak Stroget Fontanna Bocianów każdy chciałby się tam dostać budynek Glipoteki Rydwan Słońca pomnik biskupa Absalona impresja Muzeum Thorvaldsena Wenus z jabłkiem trzy Gracje Książe Józef Poniatowski transport pomnika Mikołaja Kopernika Zamek Christiansborg ostrzeżenie przed globalnym ociepleniem budynek Giełdy Kanał Christianshavn duński styl zycia wielu mieszkańcom jachty zastępują domy okiennice barokowa wieża kościoła Zbawiciela figura Chrystusa na pozłacanej kuli pamiątkowa fotka panorama miasta w kierunku północnym spacer relief na fasadzie kamienicy Wolne Miasto Christiania trzy proste zasady wspomóż Christiania, kupuj nasze akcje Alis kopenhaskie klimaty Most łączący Christianshavn i Nyhavn cykliści fasada pałacu Charlottenborg kanał Nyhavn pamiątkowa fotka atrakcje dla turystów most zwodzony W Nyhavn cumują nawet spore jednostki dom Andersena inna perspektywa przed rejsem warto dodać sobie animuszu czas ruszyć w rejs Czarny Diament Marmurowy Most Takim to dobrze Holmens Kirke wielbiciele Mała Syrenka pamiątkowa fotka kaskady fontanny Gefion Plac Amalienborg fontanna przy Amaliehavn podniebienie kopuły kościoła Marmurowego pamiątkowa fotka ceremonia zmiany warty gwardziści zmiana warty ceremonia zmiany warty przed rezydencją Małgorzaty II Zamek Rosenborg tutaj króla wnoszono tutaj król piechotą chodził królewskie regalia

Kopenhaga jest nabardziej kosmopolityczna ze wszystkich stolic Skandynawii. Luźną atmosferę czuje się tutaj na każdym kroku, co jest szczególnie widoczne w dzielnicy Christiania. Mimo to w mieście, aż roi się od monumentalnych gmachów z okresu świetności państwa duńskiego. Stolicę zwiedzałem pieszo oraz z pokładu statku wycieczkowego podczas rejsu po kanałach. Ciekawym polskim akcentem jest Muzeum Thorvaldsena, w którym oglądałem modele warszawskich pomników Mikołaja Kopernika oraz księcia Józefa Poniatowskiego.


Roskilde


fontanna przy Stendertorvet skrzydło zabudowań pałacowych barokowy pałac biskupi Katedra w Roskilde memento mori Łuk Absalona nawa główna od strony ołtarza złocony ołtarz główny biblia sklepienie żebrowe ambona kunsztowne zdobienia korpusu kazalnicy Drewniany pinakiel gotyckie stalle sarkofag królowej Małgorzaty I wostojna twarz skandynawskiej władczynii wizerunek trola na drzwiach kaplicy grobowej rodziny Trolle kaplica królewska Chrystina IV detal architektoniczny kolumna z zaznaczonym wzrostem monarchów - Chrystian I (219,5 cm), Piotr I (208,5 cm) budynek szachulcowy przystań i warsztat szkutniczy nad fiordem długa łódź wikingów do wypraw oceanicznych rekonstrukcja łodzi do żeglugi śródlądowej różne typy lin mały statek handlowy typu byrding statek wikingów do wypraw kolonizacyjnych typu knara pamiątkowa fotka w stroju wikingów

Dawna stolica kraju Roskilde, słynie ze wspaniałej katedry w której spoczywa większość duńskich monarchów, oraz muzeum łodzi wikingów, wydobytych z dna zatoki. Domkirke imponuje wielkością i przepychem, ale mnie najbardziej zainteresował złocony ołtarz główny wykonany ok. 1560 r. w Antwerpii na zamówienie patrycjatu gdańskiego. W trakcie rejsu został on skonfiskowany przez Duńczyków w Helsingorze. Współcześni autorzy folderu informacyjnego o katedrze, nawet nie zająknęli się o tym fakcie.


Zamek Hamleta


Dom Pod Łabędziem herb domu najstarszy budynek w mieście kwiaty są tutaj wszechobecne zabytkowa zabudowa przy uliczce Annagade mur pruski rowery są tutaj wszechobecne średniowieczna uliczka z oryginalnym rynsztokiem ozdobny szczyt kamieniczki szyld sklepu z pamiątkami gotycka katedra św. Olafa barokowy wystrój nawy głównej bogato zdobiony korpus ambony wejście do katakumb port w Helsigor ryba ze śmieci wyłowionych z morza zamek Kronborg w całej okazałości masywna bryła zamku w stylu niderlandzkiego manieryzmu bateria nadbrzeżna Hamlet i Laertes ćwiczą fechtunek pamiątkowa fotka z Hamletem Wielka Sala Balowa Jeden z arrasów w Little Hall apartamenty królewskie inscenizacja Hamleta na dziedzińcu zamkowym książe Hamlet witający się z matką pamiątkowa fotka Panorama miasta z zamkowej wieży widok na cieśninę Sund Dziedziniec zamkowy śmiertelny pojedynek Hamleta z Laertesem Śmierć od trucizny królowej Gertrudy Śmierć Klaudiusza przeżywają nawet widzowie hamletowski atrybut

Helsingor to ciche miasteczko nad brzegami Sundu, pełne malowniczych, drewnianych domów. Jego największą atrakcją jest zamek Kronborg, zawdzięczający swą sławę osobie Hamleta, której pierwowzorem był niejaki Amled. Szekspir przeniósł akcję swego dzieła w wiek XI i umieścił siedzibę księcia w tutejszym zamku. Zwiedzając Kronborg przez cały czas byłem uczestnikiem odgrywanej przez aktorów sztuki, co samo w sobie jest niepowtarzalnym przeżyciem.



SZWECJA

Sztokholm


przystań promowa ratusz miejski gotycki kościół Riddarholmskyrkan pomnik jarla Birgera, założyciela Sztokholmu Dom Rycerski setale architektoniczne szyld gamla stan Św. Jerzy walczący ze smokiem malowniczy zaułek barokowy portal Tyska Kyrkan miedziane gargulce królewska empora okno witrażowe kolorowe kamieniczki skrzynka pocztowa malowniczy zaułek średniowieczne kamienice przy Rynku Głównym Stortorget, miejsce krwawej łaźni sztokholmskiej pragnienie Muzeum Nobla malowniczy zaułek kamienie runiczne chwila wytchnienia scenka uliczna Marten Trotzigs Gand, najwęższa uliczka w mieście budka telefoniczna kościół św. Mikołaja przepyszne wnętrze stalle królewskie ołtarz z hebanu rzeźba św. Jerzego dłuta Bernta Notke, upamiętniająca zwycięstwo nad duńczykami tarcza herbowa złocona ambona Slottsbacken, po prawej Pałac Królewski pomnik marszałka Francji Bernadotte`a, późniejszego króla Karola XIV turyści przed wejściem do Pałacu Krolewskiego pamiątkowa fotka inna perspektywa - dolna część ulicy Slottsbacken zbrojownia królewska sztandar z herbem Lwowa zdobyczny rząd koński Storkyrkobrinken przemarsz straży królewskiej składanie meldunku prezentacja sztandaru królewscy gwardziści most Strombron i zabudowania dzielnicy Normalm pomnik króla Gustawa III most Północny koń z brązu przy ulicy Blasieholmstorg panorama Gamla Stan majestatyczny kościół św. Michała pamiątkowa fotka zabytkowe kamieniczki na starówce pozłacana korona na moście Skeppsholmsbron pamiątkowa fotka tylko dla orłów sprzęt do oczyszczania wody w kanałach przejażdżka wzdłóż Strandvägen Most Djurgardsbron Muzeum Okrętu Vasa otwory strzelnicze olinowanie kunsztownie zdobiona rufa Polski szlachcic przycupnięty pod kotbelką modele rzeźb ozdabiających okręt przerwa w zwiedzaniu herb Szwecji na frontonie budynku Muzeum Armii kartauny Most Riksbron pamiątkowa fotka Łuk Parlamentu i deptak Drottninggatan Sergels Torg

Sztokholm często nazywany jest poetycko "miastem unoszącym się na wodzie" i nie ma w tym krzty przesady. Jego najstarszą częścią jest położone na niewielkiej wyspie Gamla Stan, będące plątaniną malowniczych, wąskich uliczek, niemal niezmienionych od czasów średniowiecza. Z łatwością można się tutaj zgubić i właśnie to jest najprzyjemniejsze. Zwiedzając stolicę Szwecji nie mogłem sobie odmówić, udziału w ceremonii zmiany warty oraz wizyty w muzeum okrętu "Vasa".


Uppsala


zamek kartauny na dziedzińcu zamkowym muzeum Gustavianum flaga Szwecji impresja katedra domkyrke wieniec kaplic otaczających katedrę kamień runiczny imponująca nawa główna ściany i sufit pokrywają neogotyckie freski freski przedstawiajace świętych Andens Fonster kaplica grobowa Gustawa I Wazy i jego trzech żon grobowiec królewski snop - herb dynastii Wazów grobowiec Katarzyny Jagiellonki, żony Jana III Wazy, królowej Szwecji wizerunek Krakowa w kaplicy Jagiellońskiej herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów łuk pod Skytteanum przejażdżka uliczkami Uppsali kościół w Gamla Uppsla romańskie okna skromne wnętrze kościoła średniowieczne ozdoby ścian fragment ołtarza karczma Odinsborg kurhany grobowe pogańskich królów z dynastii Ynglingów pamiątkowa fotka

Uppsala była niegdyś centrum politycznym, akademickim i duchowym kraju. Nnajwiększą atrakcją miasta jest gotycka katedra, będąca miejscem koronacji i spoczynku królów szwedzkich. W świątyni pochowana jest m.in. królowa Szwecji Katarzyna Jagiellonka, żona króla Szwecji Jana III Wazy. Nad jej nagrobkiem znajduje się herb Rzeczypospolitej, a na ścianie powyżej fresk wyobrażający Kraków. W katedrze znajdują się także dwa ogromne dzwony, zrabowane przez Szwedów w Polsce, podczas wojny północnej.


Gotlandia


przystań promowa w Nynashamn na promie dom kupiecki Donners Platz fragment budynku z muru pruskiego gamla apoteket drewniany wykusz malowniczy zaułek ruiny kościoła św. Laurencjusza boczna furta Stora Torget stragany z rękodziełem proza życia imponujące ruiny kościoła św. Katarzyny pozostałości maswerku w otworze okiennym Uliczka Södra Kyrkogatan scenka uliczna malowniczy zaułek rustykalna zabudowa katedralna wieża ponad dachami domów kwiaty uliczka Valvgränd katedra Marii Panny gargulce ołtarz główny figura Chrystusa na belce tęczowej brama wschodnia średniowieczne mury obronne Wieża Prochowa furta panorama Visby ze wzgórza Hogklint wapienne skały dawnej rafy klif Hogklint Villa Kunekulla. dom Pippi Langstrumpf pamiątkowa fotka poobiednia drzemka

Gotlandia jest największą wyspą Morza Bałtyckiego. Z uwagi na ograniczony czas odwiedziłem tylko wpisane na Listę Światowego Dzidzictwa Unesco stołeczne Visby. To piękne, hanzeatyckie miasto, otoczone doskonale zachowanymi murami obronnymi po prostu mnie oczarowało. Przechadzka malowniczymi uliczkami była niezapomnianym przeżyciem, ale największe wrażenie zrobiły na mnie ruiny średniowiecznych kościołów, będące świedectwem burzliwych dziejów Visby.


Malmo


rynek starego miasta ppteka Pod Lwem pan lew rezydencja gubernatora pomnik króla Karola X Gustawa kościół św. Piotra w stylu gotyku bałtyckiego nawa główna ołtarz freski zdobiące sklepienie kaplicy Kupieckiej podstawa ambony luterański chrzest herb Malmo studzienka przy placu Lilla Torg dom Nielsa Hammers`a z końca XVI w. dom z muru pruskiego staromiejska uliczka Larochegatan renesansowy zamek pamiątkowa fotka tradycyjne domki rybackie Polska dziękuje szwedzkim przyjaciołom futurystyczna zabudowa wieżowiec Turning Torso

Miasto Malmo wraz z całym regionem Skania należało kiedyś do Danii. Ale w połowie XVII w. armia szwedzka, która przeszła po zamarzniętym Bałtyku, wymusiła na osłabionym królestwie duńskim zwrot Skanii, Blekige i Bohuslanu. Malmo posiada malowniczą średniowieczną starówkę, jednak na mnie największe wrażenie zrobił przejazd do Kopenhagi, liczącym 7845 m długości Mostem nad Sundem.








Wasze komentarze: